Onze brief van 19 februari 2025 aan de gemeente:

Geachte College en Gemeenteraad van Mook en Middelaar,

De winter is het seizoen voor onderhoud aan de Maasheggen. De gemeente is verantwoordelijk voor het onderhoud van de heggen aan de kant van de openbare weg. Sinds een aantal jaren schakelt de gemeente hiervoor de Vereniging voor Nederlands Cultuurlandschap (VNC) in. De grondeigenaren zijn verantwoordelijk voor het onderhoud van de heggen aan de kant van hun perceel. Onderhoud aan de Maasheggen is dus een gedeelde verantwoordelijkheid en vergt afspraken en samenwerking.

Gezien de onvervangbaarheid van deze eeuwenoude heggen dient onderhoud met zorg en aandacht te gebeuren. Soms gaat dat mis, zoals in december toen aan de Veerstraat een stuk heg van 100 meter lang zeer rigoureus is teruggesnoeid ten bate van onderhoud aan een achterliggende sloot. De heggen waren teruggesnoeid tot amper één meter en alle takken waren ingescheurd door de manier van snoeien. Hoewel het ‘onderhoud’ aan de heg aan de kant van de openbare weg plaatsvond, was VNC hier niet van op de hoogte. Op 30 januari heeft GroenLinks tijdens de  raadsvergadering de verantwoordelijk wethouder Rodoe gevraagd of hij wist wie hier verantwoordelijk voor was en of hierop actie wordt ondernomen. Op beide vragen werd een kordaat "ja" geantwoord. Veel wijzer werden we niet van dit antwoord. 

 Maandag 10 februari ging het weer mis helaas. Een aannemer begon met groot materiaal aan het onderhoud van de heggen gelegen aan het grote weiland  op de hoek Veerstraat en Kleine Steeg. Bij navraag bleken zij in opdracht van Teunesen Zand en Grint te werken. Teunesen bezit inmiddels een groot deel van het Maasdal en voert, als eigenaar,  onderhoud uit. De manier waarop was echter grof en met weinig respect voor de bestaande heggen. Dat is verdrietig, maar niet verboden. Gelukkig doen de meeste boeren uit onze gemeente het onderhoud op hun eigen land met meer aandacht en respect. 

 De aannemer ging daadwerkelijk over de schreef  toen hij heggen aan de Kleine Steeg tot op één meter terugsnoeide. Het gaat hier namelijk om heggen die onder de verantwoordelijkheid van de gemeente vallen. Sterker nog: VNC had hier enkele weken geleden al onderhoud aan gepleegd! 

Na melding heeft VNC gelukkig de werkzaamheden kunnen stoppen, echter 150 meter eeuwenoude heg is zwaar toegetakeld. 

De afspraak tussen VNC en de gemeente is dat deze heggen hoog en breed zouden blijven (zogenaamde struweelhagen). Dit omdat struweelhagen in de zomer broedgelegenheid bieden aan de vele vogelsoorten die in dit gebied voorkomen en in de winter voedsel leveren door hun bessen. De Kleine Steeg is het leefgebied van een dassenfamilie die in de dichte heggen bescherming vindt. Het zo drastisch terugsnoeien van heggen is niet alleen slecht voor de natuur maar tast ook de landschappelijke waarde aan. 

 De opdrachtgever is dezelfde Teunesen Zand en Grint die ons voorhoudt dat een winning van zand en grint ten goede kan komen aan het herstel van het Maasheggenlandschap. Zo wordt namelijk ruimte gemaakt voor de aanplant van nieuwe heggen in dat deel van het gebied dat niet wordt afgegraven. Teunesen spreekt zelfs van het streven naar een Unesco waardig landschap. Deze claim werd door de Vrienden van het Maasdal al weinig serieus genomen: Eeuwenoude volgroeide heggen met bijbehorende biodiversiteit zijn niet te compenseren door nieuwe heggen. De huidige gebeurtenissen hebben het vertrouwen, dat ons landschap in goede handen is van Teunesen Zand en Grint, niet vergroot. 

De gemeente verkondigt op allerlei manieren de waarde van het Maasdal en de Maasheggen. Volgens de gemeente is het Maasdal belangrijk materieel erfgoed dat niet verloren mag gaan en levert het Maasdal een grote bijdrage aan de biodiversiteit binnen de gemeente. De gemeente werkt samen met Gennep en Bergen aan het herstel van de Maasheggen en de ambitie is om op termijn toe te treden tot het Maasheggen Unesco Biosfeer gebied. Deze ambities zijn in onze ogen van weinig waarde als het de gemeente niet lukt om het bestaande landschap kwalitatief te beschermen. 

Wij zouden het op prijs stellen om te horen hoe bovenstaande incidenten hebben kunnen gebeuren en hoe de   gemeente dit in het vervolg wil voorkomen. Wij roepen de gemeente op om, liefst dit jaar nog, te komen tot een plan dat kwalitatief onderhoud en herstel van de huidige heggen en bomen regelt, en ook het adequaat toezicht daarop. Een plan dat liefst is afgestemd met eigenaren en gebruikers van de grond. 

 Als Vrienden van het Maasdal willen we graag actief bijdragen aan het onderhoud en herstel van het Maasheggenlandschap. We denken graag mee vanuit onze achterban. Daarnaast zien we  mogelijkheden bewoners te mobiliseren om mee te werken aan het onderhoud en herstel van het landschap zoals dit nu al gebeurt op kleine schaal in de vorm van afval rapen en heggenvlechten. 

Door professionele inzet te combineren met de inzet van bewoners worden de mogelijkheden tot beheer vergroot. Op deze manier creëren we een gedeelde verantwoordelijkheid voor het landschap en de natuur en wordt sociale cohesie bevorderd. We wisselen in de nabije toekomst graag van gedachten met u over onze, en hopelijk ook uw, ideeën voor het behoud en herstel van het Maasheggenlandschap.   

Met vriendelijke groet, 

Vrienden van het Maasdal