26 februari 2025 - Aan de Raad van de gemeente Mook en Middelaar

1. Door Hannie Kunst, voorzitter Platform Vrienden van het Maasdal:

Namens de Vrienden van het Maasdal richt ik graag het woord tot u.  

Wij zijn blij dat er eindelijk besluitvorming plaatsvindt over de Omgevingsvisie.

In zijn algemeenheid schetst de visie goed wat de kracht en de kwaliteit is van onze gemeente en waar de komende jaren aan wordt gewerkt.

Een beeld en ambities die breed worden gedragen door de bevolking. Dat bleek in de participatie en uit het feit dat er voor de visie zelf slechts een zeer beperkt aantal zienswijzen is ingediend.

Tot zover!

Want zonder enige inbreng van, zelfs minimale kennisgeving aan inwoners stond in de zomer van 2024 in de visie opeens een totaal nieuwe gebiedsontwikkeling: een zandafgraving en uitbreiding van recreatie in het Maasdal.  

Zowel het proces als het voornemen zorgden voor groot ongenoegen en onrust in de dorpen Middelaar en Mook en leidde tot bijna alle 422 zienswijzen.

Dank aan de Raad

In dat verband willen we graag de leden van de Raad bedanken voor de betrokkenheid die u de afgelopen maanden hebt getoond voor alles wat speelde in en rond het Maasdal: uw vragen, uw belangstelling en uw brede aanwezigheid op de informatieavond op 13 november. We hebben u ervaren als echte volksvertegenwoordigers.

De hoop van veel inwoners van Mook en Middelaar, mede op basis van de honderden zienswijzen die zijn ingediend, dat het College de gebiedsontwikkeling Maasdal in de visie zou schrappen, is helaas niet bewaarheid.  

Hier en daar zijn gelukkig teksten geschrapt, is de zandafgraving onder recreatie weggehaald, maar in een roze kader staat nog altijd de Voorverkenning. De wethouder motiveert dit met dat het College een intentieovereenkomst met Teunesen en Eldorado heeft afgesloten.

Wij zijn nog altijd zoekende, en velen met ons, naar de meerwaarde, de kansen die het College ziet in de beoogde gebiedsontwikkeling .

Mensen zijn gebaat bij een bestuur van de gemeente dat niet alleen sec initiatieven de ruimte geeft, maar bovenal een verhaal heeft. Uitlegt welke perspectief zij ziet, welke meerwaarde deze ontwikkeling kan hebben. Neem mensen mee, maak ze enthousiast, bindt ze, laat ze er ook in geloven!  

Wij betreuren dat het College hun verhaal over kansen voor het Maasdal niet met ons deelt en zich verschuilt achter een overeenkomst, achter processen en procedures.

Want het tegengestelde gebeurt dan; het leidt tot onrust en gebrek aan vertrouwen; ik merk om me heen dat elk woord, elke zin over de Voorverkenning wordt afgewogen. Wat wordt er mee bedoeld? De enquête is zo’n recent voorbeeld.

Wij roepen het College dan ook op tot openheid omtrent hun motieven: waarom heeft u het initiatief omarmt? Levert het de gemeente flink wat geld op? werkgelegenheid? kansen voor de natuur? voor de boeren?  Of omdat een van de partijen al veel grond heeft gekocht? Kom met een verhaal wat overtuigt.

En als dat verhaal breed draagvlak ontmoet, kan het College daarna een voorstel doen de Omgevingsviisie aan te passen ipv het initiatief op voorhand al mee te nemen.

 Onze hoop is nu op u, Raad, gevestigd. Haal de gebiedsontwikkeling Maasdal uit de Omgevingsvisie, dan zijn we deze ballast kwijt kunnen we met een schonere lei beginnen.

Het Maasdal is het waard!

2. Door Pascal van Wanrooy, woordvoerder Vrienden van het Maasdal

Ik zal nu wat meer uitweiden over de waarde van en onze inzet voor het Maasdal. Want de Vrienden van het Maasdal zijn tegen de ontzandingsplannen maar vooral ook vóór het behoud van het Maasheggengebied. 

Wat betreft de waarde: Ik heb nog steeds het idee dat de gemeente het Maasheggengebied onvoldoende naar waarde schat. Zo lees ik in de omgevingsvisie: Andere kleine landschapselementen, zoals heggen en houtwallen, komen in het gebied nog maar weinig voor. Slechts hier en daar zijn nog kleinschalige heggenpatronen zichtbaar. 

Deze uitspraak roept het beeld op dat het huidige Maasheggenlandschap onvoldoende robuust is met weinig landschappelijke en ecologische waarde. Dit is incorrect. Juist in de gemeente Mook en Middelaar is de ruilverkaveling, die plaatsvond in de jaren 50, relatief mild geweest omdat men toen al besefte dat anders waardevol landschap verloren zou gaan.

70 jaar later wonen er vele zangvolgels, dassen, patrijzen, reeën en honderden hazen in het Maasdal mede dankzij de aanwezige heggen en de relatieve rust. De landschappelijke en ecologische waarde is nog steeds bovengemiddeld hoog. Door anders te suggereren doet de gemeente niet alleen het landschap, maar zichzelf te kort. De gemeente mag juist trost zijn op het huidige Maasdal en zou dit meer mogen uitdragen. 

De afgelopen maanden hebben ons geleerd dat veel inwoners van deze gemeente het Maasdal aan het hart gaat, getuige ook de vele zienswijzen die zijn ingediend. Mensen komen naar ons toe met de vraag wat ze voor het Maasdal kunnen betekenen. Sommigen willen investeren door land te kopen, anderen willen graag hun handen uit de mouwen steken. Ook wij zijn verrast door de vele reacties die onze acties oproepen. 

We willen deze individuele betrokkenheid graag collectief maken omdat we vinden dat de verantwoordelijkheid voor het behoud van het Maasheggengebied niet alleen bij de gemeente ligt maar ook bij de gemeenschap. 

Nu al zetten inwoners zich actief in voor het Maasheggenlandschap door bv heggen te vlechten of afval te rapen. We zien potentie om dit steviger neer te zetten. Door professionele inzet te combineren met de inzet van bewoners worden de mogelijkheden tot beheer vergroot. Verder zien we ook kansen om, met name startende, boeren in onze gemeente vanuit de gemeenschap te ondersteunen. Behoud van het boerenbedrijf is namelijk essentieel als het gaat het behoud van het Maasheggengebied. Het is niet voor niets een agrarisch cultuurlandschap. We zijn momenteel in gesprek met boeren uit de gemeente om invulling te geven aan dit idee.

We zouden het waarderen als vanuit de gemeente het initiatief komt voor een open gesprek met de inwoners over de toekomst van het Maasdal, dus met of zonder afgraving. Als de plannen van Teunesen geen doorgang vinden dan is het nodig om een antwoord te hebben op de vraag, wat dan wel.  Een integraal gebiedsplan voor het Maasdal is volgens ons wenselijk om het boerenbedrijf, het landschap en de natuur te behouden en te versterken. Wij zelf werken een en ander uit in een eigen gebiedsvisie voor het Maasdal. We zullen dit op termijn aan de gemeente voorleggen en hopen op eenzelfde open en enthousiaste ontvangst als voor de plannen van Teunesen en El Dorado.   

Dank voor uw aandacht.