Landschap


Het Maasheggenlandschap is een van de weinige in Nederland overgebleven oorspronkelijke cultuurlandschappen. De oorsprong van het huidige Maasheggenlandschap ligt in de vroege Middeleeuwen. Lees meer over het landschap onder het tabblad Het Maasdal.  

 Met de manier waarop Teunesen het verhaal vertelt doet hij ons graag geloven dat zonder afgraving het Maasheggenlandschap langzaam maar zeker verloren gaat. Terwijl de ambitie van de gemeente juist is om te werken naar een UNESCO waardig landschap. Door ontzanding komt de ambitie voor een Unesco waardig landschap alsnog in zicht, zo wordt er verteld. De onderbouwing is technisch van aard: Rijkswaterstaat (RWS) staat niet toe dat er (ten opzichte van de situatie in 1997) nieuwe heggen worden bijgeplant omdat deze een opstuwend effect hebben bij hoogwater. Door op de ene plek te graven ontstaat er ruimte om elders heggen aan te planten omdat het opstuwend effect daarna dan weer gelijk is.  Maar wat zijn eigenlijk de criteria voor een UNESCO waardig landschap?  

Rob Setz, programmamanager Unesco Maasheggengebied, in een interview met de Gelderlander op 16 april 2025: "...Maar ontzanden betekent ook dat er jaren gewerkt wordt, en dat er nieuwe natuur komt. Die moet je in je nominatie omschrijven, maar daar gaan dus jaren overheen. Dat stagneert de nominatie. Ontgronding is een groot gevaar voor de Unesco-status.” 

Door de afgraving worden een groot aantal eeuwenoude heggen gerooid. Het weghalen van deze heggen ten behoeve van het winnen van zand en grint, en daarna ergens anders nieuwe heggen planten, levert niet hetzelfde waardevolle landschap op. Het kost tientallen jaren voordat eenzelfde landschappelijke en ecologische waarde bereikt wordt.

Volgens de Vrienden van de Maasdal is het aanplanten van heggen wenselijk, maar waarschijnlijk geen voorwaarde voor een Unesco-waardig landschap. Verbetering van het onderhoud aan bestaande landschapselementen – zoals heggen, bermen en bomen – kan de kwaliteit van het landschap aanzienlijk verhogen. 

Er is nog vergunningsvrije ruimte voor het aanplanten van nieuwe heggen omdat anno 2025 het aantal meters heg minder is dan in 1997, het referentie jaar voor RWS. Om deze ruimte in te vullen is echter wel de medewerking van grondeigenaren voor nodig, en laat het nu Teunesen zijn, die een groot deel van de grond bezit in het Maasdal, Teunesen werkt niet mee aan het aanplanten van nieuwe heggen. Er is de heldere uitspraak van Teunesen dat, als ze niet mogen ontzanden, zij ook op geen enkele wijze zullen bijdragen aan het herstel van het landschap. Begrijpelijk vanuit het standpunt van een bedrijf met maar één doel: geld verdienen door zand te winnen, maar het voelt toch als chantage.