----- Beschouwing op Programmabegroting 2023 -----
Kale kip krijgt weer donsveertjes
Geacht college, collega raadsleden, ambtelijke staf en aanwezigen op de publieke tribune, namens de fractie van de PvdA neem ik u allen graag mee in onze beschouwing over de programma begroting 2023. Het doet ons deugd dat onze symbolische gemeentelijke kale kip weer wat veren heeft gekregen. Het zijn nog maar kleine donsveertjes maar het ziet er in ieder geval weer ‘n stuk beter uit. We zijn dan ook gematigd positief over de financiële positie van de gemeente. Al kijken we wel met verbazing en zorg naar het zogenaamde “financiële ravijn” in het jaar 2026 door wederom korting vanuit de rijksoverheid in Den Haag.
Maar er zijn helaas nog veel meer onzekerheden; ik noem er een paar: Wat zijn de gevolgen in onze gemeente op sociaal-economisch gebied van de corona pandemie? Wat zijn de gevolgen voor de sociale minima onder ons, de mensen die het toch al niet breed hebben. Wat is de invloed van de oorlog in Oekraïne? Gaat de inflatie nog verder omhoog? Wat doet de energiecrisis samen met de sterk gestegen kosten voor levensonderhoud met onze lokale economie en de sociale cohesie in onze kernen? Wat gaat dit alles betekenen voor verenigingen, gemeenschapshuizen en andere maatschappelijke organisaties? Onzekerheden en problemen die we gezamenlijk te lijf zullen moeten gaan waarbij “out of the box” en dus creatief denken van ons verwacht wordt. En waarbij dus extra aandacht nodig is voor de sociale minima en het verenigingsleven.
Samen met DGP en VVD hebben wij als PvdA ook nu weer de verantwoordelijkheid genomen in de coalitie. Met nieuw elan door drie nieuwe wethouders. Bovendien, en dat was hard nodig ook, een flink aantal nieuwe ambtenaren en een nieuwe gemeentesecretaris waarmee onze ambtelijke organisatie weer op sterkte en kracht lijkt te komen. Waarmee we ook eindelijk af hopen te komen van het adagium dat we te vaak te horen kregen de laatste jaren … “daar hebben we helaas geen ambtelijke capaciteit voor”!
We zijn als PvdA blij met onze wethouder Frank Dillerop op het Sociaal Domein. We zien dat hij de problematiek fris en voortvarend aanpakt en we kijken uit naar het nieuwe beleidsplan Financiële zelfredzaamheid en Schuldhulpverlening. Zeker in deze tijden van grote financiële onzekerheid mogen wij diegene onder ons die moeten rondkomen van het sociale minimum niet in de kou laten staan. Waarbij we ook oog en oor moeten hebben voor verenigingsleven en gemeenschapshuizen. Ook het plaatselijke bedrijfsleven mogen we niet vergeten.
We zien ook met groot genoegen dat het project Move en het Lokaal Sportakkoord worden doorgezet. Hopelijk komen er inderdaad landelijke gelden vrij zodat we breed kunnen inzetten op sport en bewegen. Waarbij bruggen geslagen kunnen worden naar gezondheid en sociaal welbevinden en waarmee jeugdigen en ouderen goed en verantwoord en gezond aan het sporten kunnen blijven. Het college ziet gelukkig ook deze kansen en mogelijkheden. Maar ook hier de waarschuwing … een goede voorzet is nog geen doelpunt. En om uit het clublied van een betaald voetbalorganisatie uit Rotterdam te citeren “geen woorden maar daden” … graag ook op dit gebied.
De laatste berichten over de bouwplannen Molenhoek-Zuid zijn hoopgevend. Uiteindelijk heeft participatie ook geleid tot aanpassing van de plannen. Ook Destion, die de belangrijke sociale woningbouw moet gaan realiseren, geeft aan dat er door de Ontwikkelcombinatie Molenhoek-Zuid goed is geluisterd naar de wensen. Wel zal het vervolg misschien nog spannend worden vanwege de nog steeds stijgende bouwkosten en de mogelijke gevolgen van de stikstofproblematiek.
We zouden wel in het kader ook van de grote behoefte aan woonruimte willen zien dat het college werk maakt van de aanpak van leegstand en verkrotting. Maar het is ook gewoon geen gezicht en geen fraaie reclame voor onze mooie gemeente als hier diverse woningen staan te verkrotten. De PvdA zal hierover daarom dan ook, mede namens GroenLinks en VVD, een motie indienen.
De opvang van ontheemden, asielzoekers, statushouders en Oekraïners zal ons ook in 2023 bezig houden. Onze gemeente heeft geen grootschalige accommodaties beschikbaar waar asielzoekers kunnen worden opgevangen. Op kleine schaal is er wellicht wat meer mogelijk, denken wij. Al voldoen we voor de opvang van statushouders al jaren aan de landelijke richtlijn. Woningbouwstichting Destion stelt elk jaar een aantal woningen beschikbaar voor de opvang van nieuwe Nederlanders. Misschien zijn er een aantal plaatsen extra beschikbaar. Maar we wachten wat dat betreft al veel te lang op landelijke wetgeving en duidelijkheid over de bijbehorende financiering.
Het grondstoffenplan zal ongetwijfeld ook in 2023 de gemoederen bezighouden. Wij nemen nu als uitgangspunt de memo “Uitkomsten participatietraject Grondstoffenplan” zoals die onlangs door het college aan de gemeenteraad raad is toegezonden. Wat we daarin lezen stemt ons positief. Wij gaan nog steeds uit van de VANG, Van Afval Naar Grondstoffen doelstelling.
Wat ons betreft geeft deze memo dus meer dan voldoende ruimte voor aanpassing/heroverweging door de raad. Voorwaarde hiervoor is wel dat gedurende 2023 er een goede monitoring plaats gaat vinden. Want eind volgend jaar komt er nog een beslismoment waarin de raad gaat beslissen hoe verder met het afval c.q. de grondstoffen. Een beslissing op basis van gegevens, cijfers en ervaringen en input van de inwoners. Om voldoende draagkracht te krijgen en te houden dienen de inwoners voortdurend, liefst maandelijks, op de hoogte te worden gehouden van resultaten middels publicaties en presentaties.
Het huidige aanbod van huishoudelijk afval laat in ieder geval zien dat onze inwoners in vergelijk tot de ons omringende gemeenten goed bezig zijn met verminderen van het aanbod van en scheiden van de grondstoffen. Dat geeft ons de hoop dat we uiteindelijk niet massaal hoeven over te gaan naar ondergrondse containers.
Natuur en toerisme zijn nauw verbonden in onze groene gemeente. We staan er als PvdA voor dat we goed omkijken naar onze mooie natuur. We barsten van de creatieve ideeën rondom biodiversiteit en gemeenschappelijke voedsel- en pluktuinen. In 2023 zal onze partij op dat gebied zeker met plannen komen. We maken ons zorgen over de ontwikkeling rondom de toename van de bever in de Mookerplas en de Maas. Maar het beschermen van de bomen die dreigen te worden omgelegd door de knagende bevers, die wettelijke bescherming genieten, dient nu prioriteit te krijgen. Leisurelands en gemeente zouden samen moeten optrekken in deze, anders staat er straks geen boom meer overeind langs de Mookerplas en de Maas.
We zijn blij met de goede contacten met Natuurmonumenten en staan achter hun besluit om Natura2000 gebied de Sint Jansberg te ontzien. Maar verwachten van hen toch wel ’n bepaalde mate van soepelheid bij plaatselijke activiteiten Molenhoeks Makkie en de Kiste Trui wandeltocht vanuit Middelaar.
Al staan we wel achter het besluit om de Jansberg minder toegankelijk maken, dit gebied is zo overlopen dat het eigenlijk op slot moet. Maar voor de kleinschalige Kiste Trui wandeltocht vanuit Middelaar zou toch wel een keer per jaar ruimte moeten kunnen zijn.
Wij zijn als fractie van de PvdA heel erg benieuwd naar het overkoepelend duurzaamheidsprogramma waar het college mee bezig is. We zij blij dat klimaatadaptatie, biodiversiteit en circulariteit daarin aandacht krijgen. Wel jammer om te moeten constateren dat het Rijk ook hier weer achterblijft met financiering. Al zullen we als gemeente ook zelf moeten investeren. We kijken dan ook uit naar de verduurzamings- en energiebesparingsplannen voor het eigen vastgoed van de gemeente. Naar onze mening heeft de gemeente hierin ook een duidelijke voorbeeldfunctie richting haar inwoners. Dus verder doorschuiven van aanpak van verduurzaming van het gemeentelijk vastgoed is geen goede zaak. Energiecafé Mook en Middelaar heeft zeker heel goede ideeën over energiebesparing en verduurzaming waar we wat dat betreft dankbaar gebruik van zouden moeten/kunnen maken.
Het burgerinitiatief om in Mook te komen tot een aantal speeltuinen voor de jeugd heeft na veel vijven en zessen geleid tot een mooi resultaat waar de werkgroep Speeltuin Mook veel vrijwillige tijd en energie heeft ingestoken. Zij mogen dan ook terecht heel trots zijn op het resultaat. We zijn benieuwd naar de gezamenlijke evaluatie door gemeente en werkgroep van het hele proces van totstandkoming van de speeltuinen want met name voor wat betreft de communicatie, was er bepaald niet de hoofdprijs voor dit participatietraject. Uit deze evaluatie zal goede lering moeten worden getrokken voor toekomstige participatietrajecten en burgerinitiatieven.
Op het gebied van veiligheid wil ik niet nalaten om, in navolging van het college, de brandweer van Mook en Middelaar een geweldig compliment te geven voor het feit dat ze in de afgelopen periode meerdere jonge brandweervrijwilligers wisten aan te trekken om zo over een volwaardig corps te kunnen blijven beschikken en dat geeft een brandveilig gevoel.
De renovatie van Rijksweg 271 tussen Mook en Milsbeek heeft vertraging opgelopen maar als het in de loop van 2023 alsnog wordt gerealiseerd zal met name Plasmolen een nieuw en veel veiliger verkeersbeeld krijgen. We gaan er vanuit dat als de Rijksweg eenmaal klaar is dat ook de inwoners en toeristische ondernemers van Plasmolen daar van mee profiteren. Hopelijk komen ook de plannen rondom het Plasmolense horecaplein in 2023 tot een voor iedereen, ondernemers, inwoners en gemeente aanvaardbare beslis- en eindfase. Daar hebben we nu onderhand lang genoeg op gewacht.
Rest mij nog een woord van grote dank aan het college en de ambtelijke staf voor het vele werk wat verzet is bij de totstandkoming van deze Programmabegroting.
Ton Broekmans (fractievoorzitter PvdA)
PvdA Mook en Middelaar