Nieuwsbrief Januari 2024
Erfgoedplatform Mook en Middelaar
Terugblik op 2023
Allereerst de Open Monumentendag van 10 september 2023
Ook in 2023 heeft het Erfgoedplatform Mook en Middelaar weer een fietsroute opgezet langs de vele mooie monumenten in onze gemeente.
In tegenstelling tot in 2022 was de H. Antonius Abt kerk in Mook in 2023 op veler verzoek ook opengesteld. En met succes: het waren vooral de kerken in Mook en Middelaar die veel bezoekers trokken. In de kerk van Mook werd in de loop van de middag door Andante Duo (gitaar en fluit) een concert in vier delen gegeven. Tevens is er een boekje uitgereikt met daarin een beschrijving van alle kunstwerken in de kerk.
In Middelaar werd aandacht besteed aan de eerstesteenlegging bij de herbouw van de H.H. Lambertus & Brigida kerk. Deze kerk werd, net als alle andere gebouwen in Middelaar, aan het eind van de Tweede Wereldoorlog zwaar beschadigd. De eerste steen werd 75 jaar geleden gelegd, op 20 juni 1948. In deze kerk werd ook een concert georganiseerd en wel door de Muziekvereniging Middelaar.
Verder was er in De Koppel in Middelaar een verzameling foto’s vanuit het archief van de Grenssteen te zien, onder andere over de diverse overstromingen van de Maas in de 20e eeuw en over de tijd kort na de Tweede Wereldoorlog. Diverse bezoekers herkenden daarop de gebouwen en personen: “kijk, daar op die foto staat mijn oom!”
Verder waren ook de O.L.V. van de Zeven Smarten kerk in Molenhoek, de Bovenste Plasmolen en de tuin van het Jachtslot weer geopend voor bezoekers.
In de aanloop van de Open Monumentendagen heeft het Erfgoedplatform een schildje ontworpen voor de gemeentelijke monumenten. Dit in de kleuren van de gemeente Mook en Middelaar en met het wapen erop.
Dit schildje is aangeboden aan de eigenaren van onze gemeentelijke monumenten. Die reageerden er allemaal positief op. In aanloop van 10 september is het schildje dan ook op alle gemeentelijke monumenten aangebracht. Mede met dank aan wethouder Ton Herings die het eerste schildje bij de kapel in Plasmolen heeft geplaatst.
Het archief van de Grenssteen
In 2023 hebben we als Erfgoedplatform het beheer gekregen over het archief van de Grenssteen. Dit omvat een grote verzameling documenten, krantenknipsels, foto’s, bandjes en boeken.
Afgelopen jaar is er veel tijd gestoken in het in kaart brengen en sorteren van alle materialen. De eerste opbrengst is een serie artikelen die door Nico van Kessel op Maasburen geplaatst zijn, op de pagina van het Erfgoedplatform:
- ‘75 jaar geleden: Eerstesteenlegging nieuwe kerk Middelaar op 20 juni 1948’
- ‘Inzegening nieuwe school in Middelaar op 31 mei 1948’
- ‘In 1945 viel er erg weinig te vieren’
Niet alleen maar goed nieuws in 2023
Helaas is het niet gelukt om het pand aan de Stationsstraat 122 – 124 te behouden. Dit ondanks de steun van het Cuypers Genootschap dat door de directe buren om advies was gevraagd.
Het pand was eind 19e eeuw gebouwd en was daarmee het oudste gebouw van Molenhoek; het oudste pand is vermoedelijk het baanwachtershuis aan de Heumensebaan (bouwjaar 1883).
In vroeger tijden is het een café geweest en, vanwege de ligging tegenover het station, ook wel de stationslogement genoemd. Bovendien, tijdens de bloei van de regionale champignoncultuur is er in het midden van de vorige eeuw een champignonkelder aangelegd.
Helaas, helaas. Voldoende aanleiding voor ons om uitvoerig te gaan inventariseren welke gebouwen bepalend zijn voor het straatbeeld van onze gemeente en daarmee de moeite waard zijn om tot monument benoemd te worden. Daarbij moet vooral gekeken worden naar gebouwen uit de wederopbouwperiode en de periode 60-90. Heeft u suggesties, dan horen wij dat natuurlijk graag.
Vooruitblik op het jaar 2024
Ook dit jaar hopen we als Erfgoedplatform onze rijke geschiedenis beter over het voetlicht te brengen. Daartoe loopt er al een aantal initiatieven:
- De restauratie van het glas-in-lood-raam van de voormalige Kapokfabriek De Zwaan.
- Het plaatsen van toelichtingsborden bij die straatnamen op de Bisselt die betrekking hebben op de 80-jarige-oorlog.
- Door Visit Mookerheide worden er op Pleisterplaats Plasmolen informatieborden in de vorm van Schildersezels aangebracht. Als Erfgoedplatform mogen we één van de borden inrichten.
- We zijn in gesprek met de Gemeente om een straat of plein te laten vernoemen naar burgemeester Bèr de Mulder. Deze burgemeester heeft een belangrijke rol gespeeld bij de wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog
- Het plaatsen van struikelstenen ter ere van de families Jacobsohn en Witting
En dan hebben we het nog niet gehad over Operatie Market Garden, die in onze regio zo’n enorme impact gehad heeft. In september is het 80 jaar geleden dat deze militaire operatie uitgevoerd is en uiteindelijk tot de bevrijding van Mook leidde. Voor Middelaar moest de zwaarste tijd toen nog komen.
Er zijn in het verleden al tal van persoonlijke verhalen opgeschreven over deze zware tijden. Er zijn helaas slechts een paar monumenten die verwijzen naar deze periode. Opmerkelijk is dat in onze geen monument is voor alle slachtoffers uit die tijd. Verder heeft Frits Janssen een mooi museum aan de Koningin Julianastraat. Echter, hiermee bereik je niet iedereen. Hoe kunnen deze periode goed met elkaar herdenken? Hoe betrek je de jeugd hierbij? Dat wordt nog een hele uitdaging. Wij kunnen uw steun daarbij goed gebruiken.
Tot slot zijn we als Erfgoedplatform, net als veel andere partijen in de gemeente, uitgenodigd om mee te werken aan de totstandkoming van de Omgevingsvisie. En wel met betrekking tot cultuurhistorie, erfgoed en monumenten. We hopen hiermee een stevige basis te kunnen leggen voor het behoud van al het moois in onze gemeente.
Al met al beloofd 2024 een interessant jaar te worden.
Namens het Erfgoedplatform Mook en Middelaar,
Theo Vlaar, voorzitter
