Voorzitter, raadsleden en leden van het college,
Vandaag stellen wij de begroting voor 2024 vast en daarbij horen Algemene Beschouwingen. Op deze plaats willen we allereerst het college en het ambtelijk apparaat bedanken dat zij weer een heldere maar vooral sluitende begroting voor kunnen leggen
Je kunt op twee manieren naar een begroting kijken. Allereerst met de bril van de rekenmeester: heeft het college grip op het geld en kloppen inkomsten en uitgaven met elkaar. En met de bril van de idealist die in de begroting het beleid terug hoopt te vinden waarmee idealen, wensen en noden van inwoners worden gerealiseerd en verlicht. U bent van mij gewend dat ik door die laatste bril naar de wereld en naar onze gemeente kijk, en dat zal ik straks zeker ook doen. Maar ik wil allereerst in de huid van de rekenmeester kruipen en u meenemen naar een paragraaf in de begroting waarvan ik geschrokken ben. En dan doel ik niet op de 4,4 miljoen die per ongeluk uit de boeken was verdwenen. Nee, ik doel op de Paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing, een verplicht onderdeel van de begroting waarin we inschattingen maken over de kans dat we met bepaalde inkomsten in de problemen komen.
In aanloop naar deze vergadering werd direct al duidelijk dat we het Rijk niet voor niets als een risicovolle partner moeten zien. Want waar wij de oorspronkelijk conceptbegroting nog een overschot hadden van anderhalve ton, zouden we nu bijna een halve ton tekort komen als het college hier geen oplossing voor had gezocht. Uitsluitend en alleen omdat uit de septembercirculaire bleek dat we toch minder geld krijgen dan we op grond van eerdere berichten dachten/vanuit gingen.
Wat ons betreft is dit een bevestiging van wat we al veel langer zien: Den Haag strooit met geld als het hen uitkomt, maar voor structureel beleid krijgen gemeenten steevast minder dan dat ze nodig hebben. Dat ze daarnaast eenzijdig besloten hebben om de financieringssystematiek van het Gemeentefonds te veranderen en dit al door te voeren zonder dat de vereiste wetgeving is geregeld, vinden wij tekenend voor het gebrek aan inzicht in de opgaven die gemeenten hebben.
Nu zie ik sommigen van u denken: waarom begint ze hierover bij onze algemene beschouwingen en wat kunnen wij raadsleden hier aan veranderen? Niet veel, dat ben ik helaas met u eens. Maar we kunnen het wel benoemen en blijven benoemen. Landelijke partijen in onze raad kunnen het aankaarten bij hun fracties in Den Haag. Alleen zo steunen we ons college en maken we het ministerie van binnenlandse zaken hopelijk wakker. Stil zijn is geen optie.
Wij maken ons hierover namelijk grote zorgen. Na het ZBB-traject waarin we ieder dubbeltje moesten omdraaien, hebben we twee jaren gehad met voldoende financiële armslag om weer te bouwen aan een sterke samenleving en investeringen te doen ten gunste van onze inwoners. Met het ravijnjaar 2026 in het vooruitzicht hielden wij al ons hart vast, nu uit de laatste septembercirculaire blijkt dat ook de komende jaren de inkomsten al minder worden, vrezen wij dat de vooruitgang die we boekten, zal stagneren. En juist op de belangrijke stappen die we hebben gezet, zoals duurzaamheid en ondersteuning van de minima, kan dat niet.
Duurzaamheidsvisie
Het afgelopen jaar is er hard gewerkt aan een duurzaamheidsvisie voor Mook en Middelaar. Hoewel de definitieve visie nog niet is vastgesteld, hebben we tijdens de raadsinformatieavond al een eerste blik mogen werpen op wat we kunnen verwachten: een gedegen en breed stuk waarin zowel klimaat, biodiversiteit als warmte en energie een plek hebben gekregen. Deze onderlegger voor het beleid dat we de komende jaren zullen moeten voeren, komt wat ons betreft niets te laat.
Want deze oktober was de natste maand sinds we begonnen zijn de neerslag bij te meten. Deze zomer was wereldwijd de warmste ooit en in april sloegen wetenschappers alarm omdat het zeewater in de Stille Oceaan een recordtemperatuur van 21,1 graden had bereikt. En wij hebben al vaker onze zorg uitgesproken over de slechte staat van ons eigen bos en van onze heide.
Ook wij in Mook en Middelaar zullen dus vaart moeten maken met maatregelen die de klimaatverandering een halt toe roepen en die de natuur versterken en niet verzwakken. Wij verwachten dat de duurzaamheidsvisie die nu in de maak is, daar voldoende handvatten voor zal bieden. Kan de wethouder ons toezeggen dat deze visie straks geen papieren tijger wordt maar daadwerkelijk de basis zal zijn voor nieuw beleid en gebruikt zal worden bij aanscherping van bestaand beleid?
We zijn het jaar 2023 goed gestart, met het vaststellen van de nota armoedebeleid in januari. Toen hebben we de grens voor inkomensondersteuning verruimt naar 120% van de bijstandsnorm, waarbij GroenLinks er toen al voor pleitte om die grens op 130% van leggen zodat ook mensen met een inkomen net boven het minimum ondersteuning zouden kunnen krijgen. Helaas vonden bepaalde partijen dat potverteren. Maar sinds januari zijn de lonen niet gestegen terwijl de uitgaven voor het dagelijks leven en de boodschappen wel omhoog zijn gegaan. Wat we toen al wisten wordt nu steeds duidelijker: de middeninkomens hebben het zwaard. Wat kunnen wij straks nog voor deze mensen betekenen? Kan de wethouder ons geruststellen en toezeggen dat aan beleid in deze nota niet getornd wordt en het college blijft zoeken naar mogelijkheden om ook de middeninkomens te ondersteunen?
Maar ondanks dat het Rijk het ons niet makkelijk maakt, zien we een aantal positieve ontwikkelingen.
BOA
Want voorzitter, het doet ons goed te zien dat het college onze oproep serieus heeft genomen. Wij vroegen bij de behandeling van de kaderbrief om middelen vrij te maken voor een tweede boa, zodat er beter geacteerd kan worden op meldingen en onze huidige boa haar werk veilig kan blijven doen. Daar is in deze begroting ruimte voor gemaakt.
Opvang Oekraïne
Toen de oorlog in Oekraïne begon, hebben we als gemeente direct de intentie uitgesproken om vluchtelingen uit dit land op te gaan vangen. Dát we hen een plek in onze gemeente wilden geven was geen onderwerp van discussie, maar hoe we dat zouden gaan doen bleek nog een flinke puzzel. Met die puzzel zijn we nog niet klaar, want het onderzoek naar tijdelijke huisvesting voor Oekraïners én spoedzoekers uit onze gemeente loopt nog steeds. Maar wij zijn blij dat we met de komst van het schip alvast 100 Oekraïners een veilige plek kunnen bieden waar ze tot rust kunnen komen. En voorzitter, wij zijn ook trots op de manier waarop onze inwoners zich voor hen inzetten. Wij begrepen dat het aanbod van vrijwilligers zo groot is, dat het Rode Kruis geen behoefte meer heeft aan nieuwe mensen en initiatieven.
Wel maken we ons zorgen over de wintermaanden. Wij zien bewoners van het schip op bankjes van de zon genieten of door de dorpen wandelen. Als het daarvoor straks te koud wordt, zijn zij aangewezen op de recreatieruimtes op het schip. Die zijn niet groot en wij zijn er niet gerust op dat dit er geen problemen ontstaan als honderd man op elkaars lip zit. Wij zouden dan ook graag zien dat het college op zoek gaat naar extra ruimte en / of mogelijkheden waarop zij kunnen warm en droog kunnen ontspannen. Kan de portefeuillehouder ons hierin geruststellen?
Dit jaar hebben we het bestemmingsplan voor Molenhoek Zuid getekend. Maar voordat de eerste inwoners van die wijk in hun nieuwe woningen kunnen trekken, zijn we wel een aantal jaren verder. Door toegenomen kosten van materiaal en arbeidskrachten, maar ook door de bezwaarprocedure die Animo is gestart bij de Raad van State. Dát er een bezwaarprocedure is gestart verraste ons niet: de procedure rondom gebiedsvisie en bestemmingsplan is onder zoveel druk gevoerd, dat het wachten was op problemen. Maar totdat de huizen in Molenhoek Zuid er staan, zal de woningnood in Mook en Middelaar blijven bestaan. GroenLinks vindt dat we niet moeten wachten tot Molenhoek Zuid af is, maar ook nu moeten zoeken naar snellere oplossingen. Daarom dienen we straks een motie in waarmee we het college oproepen het beleid aan te passen zodat pré-mantelzorgwoningen gerealiseerd kunnen worden. Zo slaan we twee vliegen in één klap: we creëren woonruimte voor mensen met wortels in onze gemeente en we verlagen de kosten voor WMO en andere voorzieningen waar oudere hulpbehoevende inwoners een beroep op doen.
Voorzitter, ik ga afronden met een vooruitblik op een bijzonder jaar, want dat zal 2024 zeker worden. Allereerst herdenken we dat het 450 jaar geleden is dat de gebroeders Lodewijk en Hendrik van Oranje de slag op de Mookerheide verloren. Dit is een historische gebeurtenis die veel Nederlanders alleen kennen uit de geschiedenisboeken, Maar in Mook en Middelaar komen wij in het dagelijks leven kleine sporen van dit bijzondere verleden tegen. Het deed ons dan ook goed te zien dat college, betrokken inwoners en het erfgoedplatform al in een vroeg stadium begonnen zijn met de organisatie van activiteiten. Het gevaar bestaat altijd dat historische gebeurtenissen gezien worden als iets uit het verleden, als iets dat, soms letterlijk, dood en begraven is, terwijl we allemaal weten dat het verleden doorleeft in het heden en bepalend is voor de toekomst. Daarom willen wij het college vragen om juist bij deze herdenking ook de scholen te betrekken en de jeugd een plek te geven in bijeenkomsten en activiteiten die worden georganiseerd.
En 2024 wordt een bijzonder jaar omdat we afscheid zullen nemen van u als voorzitter. Na 12 jaar van uw leven in dienst te hebben gesteld van Mook en Middelaar, mag u van uw pensioen gaan genieten. Dat is u van harte gegund!
Meer berichten van GroenLinks Mook en Middelaar
Heb je een inkomen dat niet hoger is dan bijstandsniveau en heb je recht op een invalideparkeerplaats? Dan is de aanvraag vanaf 2025 kosteloos. Tijdens de raadsvergadering op 1...
Dankzij een motie van GroenLinks moet het College heel snel met de raad in gesprek over de ontwikkelingen in de Cuijksesteeg. Dit gebied is het laatste grote woningbouwproje...
Wij kijken met een tevreden gevoel terug op de raadsvergadering van 7 november jl. Allereerst hebben we kunnen voorkomen dat er bezuinigd wordt op het minimabeleid. Dankzij een...
Meer berichten
Winter excursie Landgoed De Lage Lier in het Lierdal Zondag 26 januari 2025 VVE De Lage Lier nodigt u weer uit om mee te gaan met een wandeling over het Landgoed De Lage ...
Verdrietig nieuws: Wim Voet, voormalig eigenaar van Plus Mook is overleden
Een verdrietig bericht. Vandaag hebben wij vernomen dat Wim Voet, voormalig eigenaar van de PLUS supermarkt in Mook, op 73-jarige leeftijd onverwacht is overleden. Wim was een ...
Met Nieuwjaar kregen we een kleurrijke folder van de DGP in de brievenbus. De DGP geeft hierin een overzicht van hun activiteiten en plannen. Ze gaan uit van vijf hoofdthema's:...
