Bij een ernstig ongeval, zoals een zware kettingbotsing, explosie of ramp, is het vaak de gemeenschap die als eerste hulp biedt. Door samen te werken en je goed voor te bereiden, kan je buurt de snelste en meest effectieve hulpketen vormen voordat de professionele hulpdiensten arriveren.
In gevallen van grote incidenten is chaos vaak de grootste vijand. Als buurt kun je samenwerken om de situatie tot rust te brengen, slachtoffers te ondersteunen en de hulpdiensten zo goed mogelijk bij te staan.
Fase 1: Communicatie en alarmering
Coördineer de melding bij 112. Aangezien veel mensen zullen bellen, is het verstandig af te spreken dat één of twee personen de melding doen, terwijl anderen zich richten op het verzamelen van informatie. Zorg ervoor dat de beller alle benodigde details verzamelt: wat is er gebeurd, waar precies en hoeveel zichtbaar gewonden zijn er?
Gebruik het buurtalarm efficiënt. Activeer jullie buurt-whatsapp of belcirkel en stuur een kort, duidelijk bericht met de locatie en aard van het incident. Houd de telefoonlijnen vrij voor de hulpdiensten door onnodige details te vermijden.
Verdeel de taken. Maak meteen afspraken over wie de hulpdiensten verwelkomt en wie zich richt op het bijstaan van slachtoffers.
Fase 2: Hulp aan slachtoffers en veiligheid
Deze fase richt zich op het beveiligen van de omgeving en het bieden van eerste hulp.
Beveilig de ongevalsplek gezamenlijk. Wijs enkele buren aan die direct de toegangswegen afzetten om te voorkomen dat er meer slachtoffers ontstaan door naderend verkeer. Gebruik indien mogelijk gevarendriehoeken, reflecterende kleding of felle doeken.
Zorg voor de AED en EHBO-koffers. Maak een overzicht van de locaties waar AED's zich bevinden en waar getrainde EHBO'ers in de buurt wonen. Stuur iemand met kennis om de AED te halen en de hulp te coördineren.
Ondersteun slachtoffers met overzicht. Niet iedereen kan of hoeft meteen medische hulp te bieden. Buren die kalm blijven, kunnen een grote steun zijn door slachtoffers gerust te stellen en hen warm te houden met dekens of jassen. Houd slachtoffers bij bewustzijn en praat met hen.
Inventariseer de slachtoffers. Houd in de gaten wie gewond is, wie hulp verleent en wie vermist is. Dit overzicht kan later aan de hulpdiensten worden doorgegeven.
Fase 3: Ondersteuning van de hulpdiensten
Nadat de brandweer, ambulance en politie arriveren, verschuift jullie rol naar die van assistent.
Wacht de hulpdiensten op. Zorg ervoor dat een buur op een goed zichtbare plek staat om hen de snelste route naar de ongevalsplek aan te wijzen.
Houd omstanders op afstand. De politie en brandweer hebben ruimte nodig om te kunnen werken. Assisteer door nieuwsgierige omstanders en verkeer op veilige afstand te houden, zodat er een veilige zone voor de professionals ontstaat.
Bied ondersteuning. De hulpdiensten hebben soms simpele, logistieke hulp nodig, zoals het aanwijzen van de dichtstbijzijnde waterkraan, het vasthouden van verlichting of het regelen van verkeer.
Registreer informatie. Probeer als buurt getuigenverklaringen te verzamelen of feiten te noteren, zoals de kentekens van betrokken voertuigen of de exacte tijd van het ongeval. Deze informatie is waardevol voor de politie en hun onderzoek.
Door deze afspraken te maken, vergroot je de overlevingskansen van slachtoffers en maak je de eerste, kritieke fase van een groot ongeval beter beheersbaar.