Vandaag staan we stil.
We zijn letterlijk stil.
Minutenlang.
Dat doen we omdat we niet mogen vergeten.
Dat doen we omdat we niet willen vergeten.
We staan hier allen bij elkaar in verbondenheid, om herinneringen levend te houden. Herinneringen aan een oorlog die 80 jaar geleden ten einde liep en waarbij miljoenen mensen het leven lieten.
De mensen die we vandaag missen waren onze helden, die mannen en vrouwen van over zee die ons hier in Mook maar ook in de rest van Nederland kwamen bevrijden. Een aantal van deze dappere soldaten ligt hier in Mook begraven. Vandaag eren wij hen en speciaal William Johnson, wiens dochter en schoonzoon vandaag in ons midden zijn. Ik richt mij in een kort woord in Engels tot hen.
Dear Mrs. Wright and husband: we are honored to have you with us today. Your father, William Johnson, is one of our local heroes in Mook. Today we honor all of them who are buried here in Mook. We will be forever grateful to them who gave their lives for our freedom. Thank you.
De mensen die we vandaag missen waren ook onze buren, klasgenootjes, collega’s, familie. Sommigen van hen omdat het noodlot hen trof in de nadagen van de oorlog toen Mook flink onder vuur lag. Sommigen van hen omdat ze vanwege hun geloof, hun zijn, naar vernietigingskampen werden getransporteerd en daar stierven. Allemaal mensen die hun leven lieten in een wereld waarin we vergaten wat medemenselijkheid is.
Velen van ons hier aanwezig kunnen ons de Tweede Wereldoorlog niet herinneren. Ik ook niet. Herinneringen levend houden is geen ritueel van vroeger. Het is een opdracht van nu. Een opdracht aan ons, aan mij, aan u.
Herinneringen levend houden, is niet alleen weten wat er is gebeurd. Het is voelen wat het betekent. Het gaat erom dat we de verhalen die erbij horen blijven vertellen, juist als ze moeilijk zijn. We moeten proberen te blijven luisteren, ook als dat pijn doet.
Ik ben er namelijk van overtuigd dat:
Diegene die herinnert, betekenis geeft aan vrijheid.
Diegene die herinnert, herhaling voorkomt.
Diegene die herinnert, niet wegkijkt.
De namen van hen die we vandaag herdenken, mogen niet verdwijnen in de plooien van de tijd. Ze moeten blijven klinken in onze gesprekken, onze lessen, onze keuzes. Niet als oude geschiedenis, maar als levende waarheid.
Want herinneren is namelijk ook handelen.
Wanneer we opstaan tegen onrecht.
Wanneer we kiezen voor verbinding in plaats van verdeeldheid.
Wanneer we anderen beschermen, omdat we weten wat het betekent als niemand anders dat doet.
Vandaag op 4 mei, geven we stilte een stem. We herinneren ons het verleden en dragen het mee in ons hart, zodat we het meenemen de toekomst in. Niet uit schuld, maar uit verantwoordelijkheid. Verantwoordelijkheid om het juiste te doen, om de vrijheid die we nu 80 jaar kennen en die onder druk staat te behouden en te koesteren.
We herinneren niet alleen om te gedenken, maar ook om te blijven bouwen. Aan een wereld waarin nooit meer ook echt nooit meer betekent. Bouwen aan een wereld waarin we dankzij onze verschillen vreedzaam naast elkaar kunnen leven.
Dus,
Laat ons herinneren
Laat ons waakzaam en verdraagzaam zijn
Laat ons blijven kiezen voor vrijheid. Elke dag opnieuw.